Filognostisch* begrip van de Bhagavad
Gîtâ van Orde
Tekst 39
'Dit alles wat ik je beschreef
ging over de analytische studie van de intelligentie in yoga, maar
luister nu hoe, in het verbonden zijn met die intelligentie, o zoon van
Prithâ, je kan worden bevrijd van de gebondenheid van
vruchtdragende arbeid [karma].
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
'Tot zover over het intelligent
zijn in het analyseren van zaken, luister nu hoe je in samenhang met
deze intelligentie, o zoon van Prithâ, bevrijd kunt raken van het
gebonden zijn aan je karma. (Sanskriet
&
traditie)
Tekst 40
Erin ondernemend, zal er nooit
verlies of vermindering zijn en als je er een beetje moeite voor doet
bevrijdt het je van het grootste gevaar.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
In deze geest zal je dan niet
corrumperen, noch verloren gaan, en als je hem maar een beetje van
dienst bent bezweer je er al het grootste gevaar mee. (Sanskriet & traditie)
Tekst 41
Zij die vastberaden zijn naar
de ziel, zijn in intelligentie één, o kind van de Kuru's,
terwijl zij die niet van die vastbeslotenheid zijn een intelligentie
hebben die inderdaad eindeloos vertakt is.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Nadenkend met de ziel is men
immers verenigd in zijn intelligentie, o kind van de Kuru's, maar als
je daarentegen niet zo gewetensvol bent heb je een geest die
voortdurend is afgeleid. (Sanskriet
&
traditie)
Tekst 42-43
Al deze bloemrijke woorden
worden [ook] door mensen met weinig kennis gebruikt die de Veda's
navolgen en, o zoon van Prithâ, uitroepen dat er verder niets bij
komt kijken. Met hun harten vol van verlangen mikken ze op hogere
sferen, een goede geboorte en de gunst van resultaten middels
verschillende pompeuze ceremoniën voor het genoegen van hun
zintuigen en om er in weelde op vooruit te gaan.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Religieuze mensen zeggen ook dit
soort dingen o zoon van Prithâ, maar ze hebben het niet helemaal
door als ze er van uitgaan dat er verder niets bij zou komen kijken.
(43) Met hun fraaie erediensten hopen ze naar de hemel te gaan en een
beter leven te hebben, maar hun harten zijn vol van het verlangen om
hun zinnen te behagen en rijk te zijn. (Sanskriet & traditie)
Tekst 44
Zij die door zulke zaken al te
gehecht zijn geraakt aan materiële genoegens en weelde, zijn in
hun denken verbijsterd en komen nooit tot de vastbeslotenheid van een
geest die door intelligentie wordt beheerst.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Op die manier al te gehecht aan
materiële genoegens en luxe zaken, zijn hun geesten wazig van een
armzalige logica en krijgen ze de zaak nooit echt in de hand. (Sanskriet & traditie)
Tekst 45
De vedische literatuur
handelend over de geaardheden der natuur [goedheid, hartstocht en
onwetendheid] zegt je ze te overstijgen Arjuna, omdat buiten de
dualiteit, gefixeerd in de eeuwigheid der goedheid, de ziel wordt
bereikt die onbekommerd is over bezitten en het verwerven van bezit.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
De vedische literatuur, die
handelt over de materiële kwestie en de manier waarop we onder de
invloed verkeren van de drievoudige aard in de zin van 1 - het hebben
van hartstochten, 2 - het niet helder van geest zijn en 3 - het zich
verlustigen in het goede, zeggen ons deze natuurlijke geaardheden te
overstijgen, omdat daarbuiten, buiten de tegenstellingen die ze vormen,
verzonken zijnd in dat wat werkelijk goed en zuiver is, de ziel wordt
aangetroffen die onbezorgd is over bezitten en bezit verwerven. (Sanskriet & traditie)
Tekst 46
Al het goede van water
gevonden in een enkele bron wordt in alle opzichten aangetroffen in een
groot vergaarbekken - dienovereenkomstig kan alles wat men aantreft in
de Veda's worden gewaardeerd in een spiritueel mens die volkomen is in
de kennis.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
In een slok water treft men
hetzelfde aan als in een heel meer, evenzo treft men in de ziel van een
enkel mens van spirituele deugd het geheel van de klassieke wijsheid
aan. (Sanskriet & traditie)
Tekst 47
Je hebt zeker het recht je
plicht te doen maar niet de claim over de vruchten wanneer dan ook; zie
jezelf nooit als de oorzaak van de resultaten daar je nooit gehechtheid
moet laten samengaan met een religieuze plicht.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Je hebt het volste recht de zaak
te dienen, maar eis voor jezelf nooit de resultaten op van die
dienstbaarheid. Beschouw jezelf niet als de oorzaak; ontwikkel daarom
nooit enige gehechtheid in heilige aangelegenheden als deze. (Sanskriet & traditie)
Tekst 48
Doe je werk op die manier
verbonden blijvend in het opgeven van die gedachtengang, o
Dhanañjaya [Arjuna als degene die de weelde verovert] en blijf
evenwichtig in slagen en falen daar de realisatie van deze
gelijkmoedigheid is wat yoga wordt genoemd.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Hou contact, blijf verbonden, in
het opgeven van een dergelijke ijdelheid en hunkering, o winnaar van de
weelde, en wees gelijkmoedig in geval van slagen en falen, daar die
lijdzaamheid het geheim is van het verenigd blijven in het bewustzijn. (Sanskriet & traditie)
Tekst 49
Hou jezelf voorzeker verre van
verwerpelijke handelingen met die intelligentie van de yoga,
Dhanañjaya, in de volle overgave van een dergelijk bewustzijn -
want het zijn de miserabelen die pogingen doen terwille van de
opbrengst.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Geef, aldus verenigd in volle
overgave aan de intelligentie, niet toe aan de domheid; weet dat het de
ellendelingen zijn die het willen winnen en willen vergaren. (Sanskriet & traditie)
Tekst 50
Iemand gelijk gericht in deze
intelligentie kan in dit leven van zowel een goede als een kwalijke
uitkomst afkomen, derhalve, terwille van de yoga, ga tewerk in
verbondenheid; dat is de kunst in alle activiteiten.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Gelijkgeschakeld met deze
intelligentie kan je, nog in dit leven, ontkomen aan die gevolgen
waarvan je onterecht dacht dat ze gunstig waren, zowel als aan hen waar
je onder te lijden had; ga dus, terwille van deze wetenschap,
onverschrokken tewerk in je verbondenheid met de ziel die steeds
voortbestaat en gelukkig is in de wijsheid; dat is de kunst met alles
wat je doet! (Sanskriet & traditie)
Tekst 51
Verzonken zijn in het
verrichten van arbeid hiervoor en gelijk gericht zijn in de
intelligentie van het opgeven van de resultaten, heeft de grote wijzen
en toegewijden bevrijd van de gebondenheid aan dood en geboorte met het
bereiken van een positie van vrijheid van ellende.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Het opgegaan zijn in het dienen
van dit doel, het op één lijn verkeren met de
intelligentie van het niet begeren van enig voordeel, is wat zowel de
wijzen als de aanbidders bevrijdde van de ellende van herhaalde
mislukking en de noodzaak telkens weer opnieuw te beginnen. (Sanskriet & traditie)
Tekst 52
Als je intelligentie de
verwarring van de illusie te boven komt, zal je op dat moment
onverschillig staan tegenover dit alles waarover je nu zult vernemen en
waarvan je reeds gehoord hebt.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Als je eenmaal, vrij van ieder
verlangen, het respecteert zoals het is met de ziel, zal je, op dat
moment, je niet langer zorgen maken over alles wat je nu net hoorde,
noch over dat wat je nog zult vernemen. (Sanskriet & traditie)
Tekst 53
Als, zonder verward te zijn
over resultaten met deze ontboezemingen, je onbewogen blijft in
overstijging, met een gefixeerde intelligentie, dan zal je de
zelfverwerkelijking bereiken.'
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Met een geest helder wat betreft
het voordeel van je handelingen op de manier zoals ik je dat
uiteengezet heb, zal je, onbewogen boven de zaken uitstijgend met een
intelligentie die zijn anker heeft gevonden, in staat zijn het
gelukkige leven te vinden dat je jezelf en anderen toewenste.' (Sanskriet & traditie)
Tekst 54
Arjuna zei: 'Wat zijn de
kenmerken van iemand die gefixeerd is in zijn bewustzijn, in
transcendentie - en wat zegt iemand die gefixeerd is in de wijsheid,
hoe houdt hij zich rustig en hoe beweegt hij?'
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Arjuna zei: 'Wat kenmerkt nu
degene die erboven staat, die innerlijk verankerd is in een bewustzijn
van verbondenheid? En wat zegt zo iemand allemaal, hoe houdt hij
afstand en hoe gaat hij tewerk?' (Sanskriet & traditie)
Tekst 55
De Allerhoogste Heer zei: '
Als men de verschillende verlangens en het gepieker voor zichzelf
opgeeft, o zoon van Prithâ, op dat ogenblik, zegt men dat men,
bevredigd door die gezuiverde geest, stabiel wordt in het bewustzijn.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Krishna, als de meester, zei: 'Op
het moment dat men de verlangens laat varen met inbegrip van de zorgen
die erbij horen, o zoon van Prithâ, zal men, naar het goede van
die bedachtzaamheid, stabiliteit in het bewustzijn vinden, zo
bevestigen ook andere autoriteiten. (Sanskriet & traditie)
Tekst 56
Zij die zonder zich zorgen te
maken de misère onder ogen zien en zonder interesse het geluk
bezien en zij die vrij zijn van gehechtheid, angst en woede, worden
wijzen genoemd [muni's] wiens meditatie stabiel is.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Zij die zonder zich zorgen te
maken de ellende tegemoet treden, en zonder verlangens te koesteren het
geluk onder ogen zien en, zonder enige gehechtheid, vrij zijn van angst
en woede, beschouwt men als wijzen die stabiel zijn in hun meditatie. (Sanskriet & traditie)
Tekst 57
Hij die, of hij er nu het
goede of kwade mee bereikt, er wanneer dan ook onaangedaan onder is en
noch voorkeur koestert noch haat, is gefixeerd in volmaakte kennis.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Hij die, of de zaken nu ten goede
of ten slechte keren in dezen, onaangedaan blijft in welke situatie ook
en noch haat koestert, noch de loftrompet steekt, is erin verankerd het
perfect te weten. (Sanskriet & traditie)
Tekst 58
Als zijn bewustzijn gefixeerd
is trekt hij zoals een schildpad dat doet met zijn poten, al zijn
zinnen terug van de zinsobjecten.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Zoals een schildpad die zijn
poten en kop intrekt trekt hij, die zich in het bewustzijn verankert,
zijn zinnen terug van de zinsobjecten. (Sanskriet & traditie)
Tekst 59
Door restricties kan men
afzien van de zinsobjecten, maar voor de belichaamde ziel die de smaak
opgeeft blijft de relatie bestaan waar hij, die het hogere ervaart, van
afziet.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Een ieder die niet van deze
nadenkendheid is, kan evenzogoed afzien van, maar zo iemand houdt dan
de materiële bijsmaak, de smaak waaraan alleen maar een einde komt
met de sterkere ervaring van de hogere smaak die men heeft als men
erboven staat. (Sanskriet & traditie)
Tekst 60
Al ondernemend leiden,
ondanks, o zoon van Kuntî, het volle onderscheidingsvermogen van
iemand, de zinnen zeker met geweld de geest af door hem van streek te
brengen.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Hoe slim men ook is, o zoon van
Kuntî, zo gauw men iets doet leiden de zinnen de aandacht af en
is de geest in beroering gebracht. (Sanskriet & traditie)
Tekst 61
Al die zinnen die bezig zijn
onder controle houdend, behoort men zich te bevinden in de relatie met
het voorbije, daar hij die zijn zinnen volledig heeft onderworpen
voorzeker gevestigd is in wijsheid.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Het in bedwang houden van de
drukke zinnen is iets dat wordt bereikt door zich positief te verhouden
tot de positie van het mediteren die men heeft in het voorbije, en met
het ze aldus onder controle gebracht hebben, is men dan gevestigd in de
wijsheid. (Sanskriet & traditie)
Tekst 62
Tegenover de objecten van de
zintuigen ontwikkelt een persoon gehechtheid voor die objecten. Van die
gehechtheid ontwikkelt zich verlangen en uit dat verlangen ontstaat de
woede [de drift van de passie].
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Op de verkeerde manier werkt het
als volgt: eerst raak je gehecht aan wat de zintuigen waarnemen, van
daaruit ontwikkelt zich de lust het te genieten waneer je maar wilt en
wat volgt is de woede op de onvermijdelijke frustratie van het zich
realiseren dat dat niet mogelijk is. (Sanskriet & traditie)
Tekst 63
Van de woede [het kwijtraken
van je orde] raakt men in staat van illusie en door de illusie raakt
het geheugen verbijsterd. Met een gestoord geheugen verliest men zijn
intelligentie en door dat verlies aan intelligentie komt men ten val.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Vanuit die woede van de
persoonlijke voorkeur ziet men de zaken niet langer in de juiste
verhouding, en is men aldus, met het daarmee begoocheld zijn, niet
nadenkend met wat in gedachten moet worden gehouden. Als gevolg daarvan
faalt de intelligentie en verliest men, omdat men de zaken niet langer
begrijpt, zijn zelfbeheersing: men komt ten val. (Sanskriet & traditie)
Tekst 64
Maar iemand die bevrijd is
geraakt van gehechtheid en afkeer, met de zinnen die op de zinsobjecten
reageren onder controle, zal, zichzelf aldus regulerend, de helderheid
bereiken.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Maar, als men niet van enige
afkeer of gehechtheid is, is men, met het onder controle hebben van de
drukke zinnen, aldus gereguleerd zijnd, van een heldere geest. (Sanskriet & traditie)
Tekst 65
Vanuit die rust zal aan alle
ellende een eind komen en door zo'n gelukkige geest zal de
intuïtie afdoende gevestigd raken.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
In die vrede verkerend komt aan
alle ellende een einde, en raakt, met zo een tevreden, open geest,
spoedig de intuïtie afdoende gevestigd. (Sanskriet & traditie)
Tekst 66
Er kan geen intelligentie zijn
als men hier niet mee op één lijn is en zonder die
verbondenheid zal men niet stabiel zijn in zijn respect; hoe kan iemand
die vrede missend van zulk een onvrede nu gelukkig zijn?
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Als men zich niet op deze manier
gelijkricht krijgt de intelligentie geen kans en is er, de
verbondenheid in de ziel missend, geen stabiliteit in de achting die
men heeft; hoe kan men, als men in zijn ongenoegen de vrede niet kan
vinden, dan gelukkig zijn? (Sanskriet
&
traditie)
Tekst 67
Het denken dat met de zinnen
ronddoolt raakt voorzeker in beslag genomen [door het materiële
belang] daar de intelligentie wordt meegevoerd zoals de wind een boot
op het water meevoert.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Een geest die de zinnen najaagt
is van een intelligentie zo stuurloos als een boot die wegdrijft op de
wind. (Sanskriet & traditie)
Tekst 68
Derhalve is, o machtig
gearmde, iemand die zijn zinnen heeft weten in te perken weg van de
zinsobjecten, van een stabiele intelligentie.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
En zo is dan, zoals je zult
begrijpen, de intelligentie stabiel als de zinnen zijn teruggetrokken
van hun voorwerpen. (Sanskriet & traditie)
Tekst 69
Voor wat nacht is voor alle
levende wezens, zijn de zelfbeheersten waakzaam en voor wat al deze
wezens waakzaam zijn, is als nacht voor de in zichzelf gekeerde wijze.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Waar de gewone man acht op slaat
is als nacht voor een wijs man, en op dat wat de gewone man de
duisternis van de nacht lijkt slaan de wijzen juist acht. (Sanskriet & traditie)
Tekst 70
Zoals de oceaan die stabiel is
in het altijd gevuld raken door de wateren die erin uitkomen, zo ook is
een vreedzaam persoon stabiel met de verlangens die opkomen en niet hij
die van verlangen is.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
In tegenstelling tot een man van
verlangens, is een man van vrede net zo stabiel met datgene wat zijn
zintuigen bereikt als de oceaan die nimmer gevuld raakt met al het
water van de rivieren die erin uitmonden. (Sanskriet & traditie)
Tekst 71
Een persoon die alle
verlangens heeft opgegeven en vrij leeft van hunkeren naar, zonder te
streven naar bezittingen en zonder zich te identificeren met het
lichaam, bereikt de vrede.
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Een persoon bereikt de vrede als
hij - vrij van verlangen - zijn begeerten heeft verzaakt, als hij niet
streeft naar bezittingen en, in plaats van zich te identificeren met
zijn lichaam, zich identificeert met de ziel. (Sanskriet & traditie)
Tekst 72
Deze spirituele zijnstoestand,
o zoon van Prithâ, zal nooit als je hem bereikt je van je
verstand beroven. Als je erin gevestigd bent, is zelfs pas aan het
einde van het leven het koninkrijk der hemelen ermee bereikt.'
FILOGNOSTISCHE
VERTALING
Wees er om die reden niet beducht
voor, dat deze positie in het voorbije je zal verbijsteren o zoon van
Prithâ, je bereikt er juist de hemel mee, zelfs als je deze
nadenkendheid hebt uitgesteld tot je stervensuur.' (Sanskriet & traditie)
Versies
geraadpleegd:
- Een Lied van Geluk - Een moderne
Gîtâ - de moderne
versie van filognosie (ook in mp3-audio).
- Een Lied van Geluk - Een Klassieke
Gîtâ - de
klassieke versie van filognosie.
- The Bhagavad Gîta-as-it-is by Swami Bhaktivedânta
Prabhupâda (PDF-download).
- The Bhagavad Gîta-as-it-is: online (version 1.0).
- The Bhagavad Gita
by the Bhagavad Gita Trust.
- Bhagavad
Gita by Sanderson Beck.
- Bhagavad Gita by Ramanad Prasad (American Gita society).
- Srimad Bhagavad-gita
- The Hidden Treasure of the Sweet Absolute (from the Vaishnav'
S'rî Caitanya Saraswath math).
Sanskrit dictionary: (Monier-Williams' 'Sanskrit-English
Dictionary').
HOOFDSTUK
2b: DE YOGA VAN DE ANALYTISCHE KENNIS
